MOONSPELL — The story behind “Irreligious” (Fernando Ribeiro)

Οι Πορτογάλοι gothic/dark/extreme met­allers, MOONSPELL, έρχονται στην Ελλάδα, για δύο ανεπανάληπτες συναυλίες, το Σάββατο 19/11 στη Θεσσαλονίκη και τη Δευτέρα 21/11 στην Αθήνα, μαζί με τους GREEN CARNATION, για να γιορτάσουν τα 30 χρόνια τους. Θα παίξουν ΔΥΟ διαφορετικά show την ίδια μέρα! Ένα ακουστικό κι ένα ηλεκτρικό, όπου η είδηση της τελευταίας στιγμής, είναι ότι θα έχουν spe­cial guest τον Σάκη Τόλη (ROTTING CHRIST), ο οποίος θα κάνει φωνητικά σε κάποια τραγούδια. Ο Γιώργος Κόης, συνομίλησε με τον Fer­nan­do Ribeiro, τραγουδιστή και ιθύνοντα νου του σχήματος, όχι μόνο για τις συναυλίες, όμως, αλλά για τις άγνωστες ιστορίες πίσω από τη δημιουργία του πιο γνωστού τους, ίσως, δίσκου, του “Irre­li­gious”. Εξαιρετικός συνομιλητής ο Fer­nan­do, είπε πάρα πολλά και πολύ ωραία πράγματα, δείχνοντας για μία ακόμη φορά την αγάπη του για τη χώρα μας!

Καλησπέρα Fer­nan­do. Σε λίγες μέρες σας περιμένουμε σε Θεσσαλονίκη και Αθήνα. Ποιες είναι οι προσδοκίες σας από τις προσεχείς εμφανίσεις σας;
Να εμφανιστούμε πρώτα από όλα! Είχαμε τόσο κακή τύχη στην Ελλάδα και με την ευκαιρία θα ήθελα να ζητήσω συγγνώμη από τον κόσμο που μας περίμενε. 
Υποτίθεται ότι θα ερχόμασταν στην Αθήνα το 2019, αλλά πέσαμε σε έντονη κακοκαιρία και δεν προλάβαμε να βγούμε με τους ROTTING CHRIST. Το 2020 προσπαθήσαμε ξανά, αλλά οι MOONSPELL δεν υφίσταντο για λίγους μήνες, οπότε δεν μπορούσαμε να έρθουμε σαν συγκρότημα στην Ελλάδα και μετά ενώ είχαμε κλείσει τις εμφανίσεις με τους GREEN CARNATION χτύπησε η πανδημία. Έτσι τώρα νιώθω πολύ χαρούμενος, σχεδόν εκστασιασμένος, που επιτέλους θα έρθουμε και θα εκπληρώσουμε την υπόσχεσή μας. Αυτή την φορά, περισσότερο και από άλλες φορές, θέλουμε πραγματικά να κάνουμε τον κόσμο να νιώσει ξεχωριστά, νομίζουμε ότι είναι ακόμα πιο σημαντικό, το οφείλουμε στους Έλληνες οπαδούς μας. Έτσι η κάθε συναυλία, σε Θεσσαλονίκη και Αθήνα, χωρίστηκε σε τρία μέρη: 
Στο πρώτο μέρος θα εμφανιστούμε επί σκηνής εγώ, ο Pedro (Paixão, πλήκτρα και ρυθμική κιθάρα) και ο Ricar­do (Amor­im, lead κιθάρα και δεύτερα φωνητικά), με ακουστικές κιθάρες και πλήκτρα και θα καθίσουμε παρέα με το κοινό, παίζοντας μερικές ακουστικές και πιο «ελεύθερες» ακουστικές διασκευές τραγουδιών των MOONSPELL, θα ακούσουμε τις ερωτήσεις του κοινού και θα μοιραστούμε μαζί τους κάποιες ιστορίες. Οπότε θα έχουν την δυνατότητα να μας πάρουν και συνέντευξη.
Στη συνέχεια θα ανέβουν στην σκηνή οι GREEN CARNATION, ένα σπουδαίο σχήμα με τους οποίους ανυπομονούμε να βρεθούμε μαζί στην σκηνή.
Τέλος, αν και το set list είναι ακόμα ρευστό, σκέφτομαι να κάνουμε ένα ταξίδι πίσω στο χρόνο και στα περισσότερα άλμπουμ των MOONSPELL, αφού αν παίξουμε απ’ όλα, το set μας θα υπερβαίνει τις τρεις ώρες! Όμως θα παίξουμε όσο περισσότερο μπορούμε από άλμπουμ που μας άρεσαν που παίξαμε στην Ελλάδα σχετικά πρόσφατα …

Δεν έχουμε ακούσει live τραγούδια από το “Her­mitage” (σ.σ. το 12^ο άλμπουμ τους από το 2021).
Ναι και από το “Her­mitage”. Οπότε αφήστε το πάνω μας και εμπιστευθείτε μας, διότι θα φτιάξουμε ένα μεγάλο set list και είμαστε πολύ πρόθυμοι να παίξουμε σε αυτές τις συναυλίες, από όλες τις συναυλίες που δίνουμε αυτό το διάστημα, νομίζω ότι είναι πολύ καλή φάση που μπορούμε επιτέλους να επιδείξουμε την μουσική μας ιστορία στην Ελλάδα.

Pho­to by Rui Vasco

Τέλος Σεπτεμβρίου, κυκλοφορήσατε ένα live DVD και ένα live άλμπουμ, το “From down below”, που είναι πολύ εντυπωσιακό, ειδικά με όλα αυτά τα πλάνα μέσα στις υπόγειες σπηλιές. Θα ήθελα όμως να ρωτήσω, ποιο το νόημα να επανακυκλοφορήσετε σε αυτή την κυκλοφορία όλα τα τραγούδια του “Her­mitage” μόνο;
Αυτό ήταν και το σχέδιο, ο σκοπός μας. Ήταν ένας τρόπος, μία ευκαιρία αν θέλεις να αποτυπώσουμε το “Her­mitage” σε ένα ζωντανό άλμπουμ. Γιατί, για να είμαι ειλικρινής, είχαμε ήδη άλλα δύο live άλμπουμ με τα όλα τα άλλα τραγούδια των MOONSPELL και το “Her­mitage” δεν είχαμε την ευκαιρία, όπως είναι κατανοητό (λόγω πανδημίας) να το στηρίξουμε με αντίστοιχη περιοδεία. Θεώρησα ότι το “Her­mitage” πάντα θα υπολειπόταν έναντι των προηγούμενων δίσκων μας, καθώς δεν θα είχε τον δικό του χώρο και χρόνο όσον αφορά τη δική του περιοδεία και ο κόσμος που θα ερχόταν σε συναυλίες αλλά δεν είχε αγοράσει τον δίσκο δεν θα είχε αφουγκραστεί και ανακαλύψει το άλμπουμ όσο θα έπρεπε. Έτσι, νομίζω ότι ουσιαστικά η ιδέα ήταν να αναδειχτεί το “Her­mitage” με τις ιδέες, τις εικόνες και τους συμβολισμούς που αυτό περιέχει. Τα τραγούδια που μιλούν για «Πατέρες της Ερήμου» που κρύβονται και καταφεύγουν σε σπηλιές, για να γίνουν πιο σοφοί και πιο ισχυροί, λιγότερο επιρρεπείς σε πειρασμούς. Ήταν μία εξαιρετική ευκαιρία για να παίζουμε αυτά τα τραγούδια σε ένα περιβάλλον όπως οι σπηλιές, διότι οι σπηλιές και συμβολικά είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με τα ερημητήρια (her­mitage) και τους ερημίτες. Ένα live άλμπουμ μπορεί να προκύψει και από ανάγκη, επίσης. Συγκροτήματα όπως οι PARADISE LOST, οι SEPULTURA, οι BEHEMOTH μεταξύ άλλων, όλα κυκλοφόρησαν live άλμπουμ σε ιδιαίτερα μέρη ή με κάποιο ιδιαίτερο στήσιμο, καθώς όλοι μας θέλαμε την στήριξη των δισκογραφικών μας, έχοντας μείνει ξαφνικά χωρίς έσοδα, με άδειες τσέπες. Από την άλλη, ό,τι κάναμε μέσα στην πανδημία, και το “Her­mitage” και το “From down below”, είναι πιθανώς το αποκορύφωμα αυτών των κατά τα άλλα χάλια χρόνων, και τα κάναμε για να μην χάσουμε την επαφή με τους οπαδούς μας. Δεν ήταν τέλεια σε καμία περίπτωση, μισούσα το ότι κάναμε συναυλίες εντός COVID με τον κόσμο να φοράει μάσκες.

Και τα ακουστικά σόου ήταν μία επιλογή που κάναμε, διότι ήταν δύσκολο να στηθεί ένα σωστό σύστημα μικροφώνων, ενισχυτών και ηχείων δεδομένων του υπογείου περιβάλλοντος, οπότε προσπαθήσαμε εμείς να αλλάξουμε την θέση μας στον χώρο μπαίνοντας στην μέση και εκατέρωθεν βρισκόταν το κοινό και να το κάνουμε πιο ιδιαίτερο σαν εμπειρία για αυτό, αλλιώς ο ήχος «χανόταν» σε ένα τέτοιο περιβάλλον, καθώς η αντήχηση στις σπηλιές είναι πολύ χαμηλή. Π.χ. όταν ο Hugo (Ribeiro, ντραμς) χτυπούσε το ταμπούρο παίρνει πολύ χρόνο μέχρι να φτάσει στα αυτιά των ακροατών. Έτσι επιλέξαμε ένα μείγμα από ήσυχα και πιο έντονα κομμάτια μας, αλλά θέλαμε το κοινό να βυθιστεί περισσότερο σε μία τέτοια κατάσταση. Μερικές φορές κι εγώ, ενώ προτιμώ την κλασική ηχητική μιας συναυλίας, προτιμώ να έχω το κοινό να ταξιδεύει μαζί μας. Γενικά ήταν ένα πολύ ιδιαίτερο σόου και ακόμα και μετά την παραγωγή, ήθελα οι σπηλιές να έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο, όχι μόνο να είναι η μπάντα στο επίκεντρο.

Άρα αυτό το συγκεκριμένο σόου ήταν σαν ένα event για την κυκλοφορία του “Her­mitage” και το κοινό αντιδρούσε αυθόρμητα καθώς δεν ήξερε τι θα άκουγε; Ή το άλμπουμ είχε ήδη κυκλοφορήσει τότε;
Το “Her­mitage” είχε ήδη κυκλοφορήσει τότε, αλλά το κοινό δεν είχε ιδέα τι επρόκειτο να ακούσει, ήταν σαν ένα «μυστικό σόου». Τα εισιτήρια πωλήθηκαν μέσω των MOONSPELL και εγώ προσωπικά επικοινώνησα με το κάθε άτομο που θα ερχόταν ξεχωριστά. Δεν είχαν την παραμικρή ιδέα και οι αντιδράσεις τους κατά την συναυλία ήταν τελείως γνήσιες. Ακόμα η ακρόαση του άλμπουμ ήταν φρέσκια στο μυαλό τους και δεν περίμεναν ποτέ ότι εκείνη την περίοδο θα το άκουγαν live, πόσο μάλλον εκεί κάτω. Τοποθετήσαμε μικρόφωνα ανάμεσα στο κοινό και διαπιστώσαμε ότι τραγουδούσαν το ορχηστρικό κομμάτι “Soli­tar­i­an” και ότι χειροκροτούσαν με τον ρυθμό. Έτσι για εμάς το καλύτερο πράγμα από το “From down below”, εκτός του τελικού καλλιτεχνικού αποτελέσματος, ήταν η ευκαιρία που είχαμε να κατέβουμε 80 μέτρα κάτω από το έδαφος και να παίξουμε ένα ολόκληρο άλμπουμ με τον κόσμο να μας ακολουθεί εκεί. Φορούσαν μάσκες επειδή ήταν υποχρεωτικό και ακουστικά επειδή ήταν μέρος του σόου. Ήταν περίπου 60 οπαδοί μας και μαζί με κάποιους καλεσμένους μας, το crew μας και εμάς, ήμασταν συνολικά περίπου 100 άτομα, με την πλειονότητα φυσικά να είναι από την Πορτογαλία, μιας και ήταν δύσκολο να ταξιδέψει κάποιος τότε. Κάποιοι από τους παρευρισκόμενους που μας είδαν και σε μετέπειτα συναυλίες μας εξομολογήθηκαν ότι αυτή ήταν μια εμπειρία που θα τους μείνει αξέχαστη, λόγω των δύσκολων συνθηκών που υπήρχαν τότε και εμείς νιώσαμε ότι παρότι ήμασταν σε ένα τελείως ξένο για εμάς πλαίσιο, αισθανόμασταν να είμαστε οι εαυτοί μας. Τελικά φάνηκε μέσα σε όλο αυτό το σκοτάδι μία αχτίδα ελπίδας και για αυτό νιώθω χαρούμενος. Για την πλειοψηφία του κόσμου ήταν μία ανακάλυψη, για όσους, δε, ήταν εκεί, παραμένει μία σημαντική ανάμνηση.

Pho­to by Rui Vasco

Σίγουρα φαίνεται να είναι κάτι το μοναδικό σε ένα τέτοιο περιβάλλον. Αυτό μπορεί κάποιος να το διαπιστώσει βλέποντας και το DVD.
Σίγουρα, ναι. Δεν είναι η πρώτη φορά που παίζουμε σε ένα ιδιαίτερο μέρος. Βασικά, η μπάντα που μου έδωσε την ιδέα, ακόμα και πριν την πανδημία, ότι πρέπει κάποια στιγμή να παίξουμε σε ένα ιδιαίτερο μέρος ήταν οι SHINING από την Νορβηγία, οι οποίοι είχαν παίξει σε έναν γκρεμό! Δεν ξέρω αν έχεις δει το DVD τους…

Όχι δεν έτυχε..
..και είναι σε ανοιχτό περιβάλλον παίζοντας το black met­al τους, λίγο πιο ακραίο από τους MOONSPELL, έχοντας αυτήν την ωμή, δυνατή εικόνα και ήταν μία φοβερή ιδέα, πιο φοβερή από τους METALLICA που έπαιζαν στον πάγο. Λόγω της ποιότητας της ιδέας τους, λοιπόν, άρχισα να ενδιαφέρομαι κι εγώ και όταν εμφανίστηκε η ευκαιρία, ακόμα και όταν ήταν κακές οι εποχές για όλους, εμείς δεν κάναμε κάτι έξω σε ανοιχτό περιβάλλον, αλλά σε σπηλιά, που είναι το τελείως αντίθετο! Παρόλαυτα νομίζω ότι η ιδέα «φύτρωσε» από εκεί.

Την 29^η Ιουλίου είχαμε την 26^η επέτειο από την κυκλοφορία του “Irre­li­gious”. Ποιες είναι οι αναμνήσεις σου από εκείνη την εποχή;
Έχω πολύ ωραίες αναμνήσεις από τις μέρες του δεύτερου άλμπουμ σας, “Irre­li­gious”. Είχε κυκλοφορήσει το 1996, ξεκινήσαμε τις περιοδείες κάπου εκεί, 1996–1997 και ήταν οι χρονιές που εκπληρώσαμε όλα μας τα όνειρα σαν συγκρότημα. Δεν εννοώ ότι όλα πήραν την κατιούσα έκτοτε, αλλά το “Irre­li­gious” σηματοδότησε μία μαγική περίοδο για εμάς, για πολλούς λόγους. Νομίζω ήταν η κατάλληλη εποχή για το εν λόγω άλμπουμ, η goth­ic met­al σκηνή ήταν στην κορύφωση της και βγάλαμε ένα δίσκο συνειδητοποιημένα που κατέληξε να είναι ένα από ουσιώδη άλμπουμ της σκηνής. Μάλιστα, ο Pedro ο πληκτράς μας έχει μία αστεία υπόθεση για το “Irre­li­gious”, ισχυριζόμενος ότι εάν κάποιος εξωγήινος ερχόταν στην Γη και ρωτούσε τι είναι το goth­ic met­al, θα του πρόσφερε ένα CD του “Irre­li­gious”.
Μετά από την κυκλοφορία του, εκπληρώσαμε λίγο-πολύ τις φιλοδοξίες μας. Βρεθήκαμε να είμαστε sup­port στους TYPE O NEGATIVE, όταν αυτοί είχαν βγάλει το “Octo­ber Rust”. Δυστυχώς τότε δεν ήρθαμε στην Ελλάδα, θα μας έπαιρνε λίγα χρόνια ακόμα, όμως ήταν ασύλληπτο διότι ήταν το αγαπημένο μας συγκρότημα και γίναμε το sup­port σχήμα τους, σε ένα από τα πιο αγαπημένα μου άλμπουμ από αυτούς.

Και ήταν και το άλμπουμ που σας καθιέρωσε διότι με αυτό εμφανιστήκατε και σε κάποια ευρωπαϊκά chart, κυκλοφορήσατε το πρώτο σας sin­gle το “Opi­um”, γυρίσατε και το πρώτο σας video clip, οπότε ήταν κάτι ιδιαίτερο για τους MOONSPELL.
Ναι, σαφώς. Εγώ ήμουν και λίγο αφελής τότε, μόλις 21 ετών, δεν είχα ιδέα τι συνέβαινε. Για παράδειγμα το (ντεμπούτο) “Wolf­heart” ήταν ένα άλμπουμ για το οποίο έπρεπε να παλέψουμε, παρόλο που τώρα είναι μία ιστορική κυκλοφορία. Ωστόσο, έπρεπε να βγούμε σε περιοδεία, αφού ο κόσμος πήγαινε στα δισκάδικα για να αγοράσει το άλμπουμ. Όταν αυτό τελείωσε, το “Irre­li­gious” κυκλοφόρησε από την Cen­tu­ry Media και ακόμα και για αυτούς ήταν κάτι φρέσκο και πρωτοποριακό, προοριζόμενο για κόσμο που μπορεί να είχε κουραστεί από το heavy met­al και να στρεφόταν περισσότερο στο goth­ic. Το “Irre­li­gious” πάτησε πάνω σε αυτές τις ανάγκες και έφερε κάτι πολύ ιδιαίτερο.
Θυμάμαι πολλά συνέβησαν τότε με τους MOONSPELL. Ξεκινήσαμε να ζούμε από την δουλειά μας σαν μουσικοί, όχι επειδή βγάζαμε πολλά λεφτά, ίσα-ίσα μας είχαν ξεσκίσει, δεν είχαμε να φάμε, εγώ ζούσα με τους γονείς μου, όμως κάναμε πολλά πράγματα για πρώτη φορά, μπήκαμε σε chart, βραβευτήκαμε για τις πωλήσεις μας, περιοδεύσαμε με τους TYPE O NEGATIVE, παίξαμε το πρώτο sold-out σόου μας στην Λισαβόνα μπροστά σε 3.000 κόσμο, παίξαμε για πρώτη φορά στο Col­iseu de Lis­boa και επίσης ήταν η πρώτη φορά που σκέφτηκα να βάλω λίγο τις σπουδές μου στην φιλοσοφία στον πάγο, γιατί πιθανόν να γινόμουν επαγγελματίας μουσικός. Δεν ενθουσιαζόμουν και τόσο, απλά είχαμε λίγες εντάσεις στο συγκρότημα, ο Ares (João Pedro Esco­v­al, μπάσο) έπαιζε ακόμα μαζί μας στο “Irre­li­gious” και φερόταν σαν δικτάτορας απέναντι μας, μας υποτιμούσε διαρκώς, γι’ αυτό και έφυγε από το συγκρότημα. Όμως αυτό δεν μας χάλασε την διάθεση. Πίστεψέ με όταν γράφω ένα άλμπουμ δεν εκπροσωπώ τον εαυτό μου επί τούτου, αλλά τις επιρροές μου και την διάθεση μου την συγκεκριμένη περίοδο. Τι διαβάζω, τι ακούω, οι εμπειρίες που λαμβάνω από όλο τον κόσμο και καθώς τελειώναμε με το “Wolf­heart” είπα συγκεκριμένα στον Pedro «μου αρέσει το “Wolf­heart” αλλά είναι σαν την Λερναία Ύδρα, έχει πολλών ειδών τραγούδια, ένα goth­ic, ένα rock n’ roll, ένα black met­al, ένα folk… δεν μπορούμε απλά να γράψουμε ένα άλμπουμ πιο ομοιογενές, όπου οι μουσικές δεν θα διαφέρουν πολύ μεταξύ τους;». Αυτό ήταν το πρώτο μεγάλο άλμπουμ που κάναμε και το πρώτο μεγάλο μουσικό μας κατόρθωμα ως MOONSPELL. Έπειτα, η αντίδραση του κόσμου ήταν τέλεια. Έκτοτε όλα μας τα άλμπουμ δίχαζαν τους οπαδούς μας. Δεν ξέρω αν είναι καλό ή κακό, αλλά αυτό συμβαίνει.

Αυτό ισχύει, διότι αν ρωτήσεις κάθε οπαδό των MOONSPELL ξεχωριστά, αυτός/ή έχει κάποια άλμπουμ που είναι τα αγαπημένα του/της ή κάποια άλμπουμ για τα οποία θα πουν ότι δεν είναι τόσο καλά άλμπουμ. Και αυτό γιατί έχετε όλη αυτή την ποικιλομορφία στον ήχο σας, όπως είπες και εσύ, εξαρτάται πολύ από την διάθεση σας και από τα ακούσματα σας την δεδομένη χρονική περίοδο.
Αυτό είναι αλήθεια, άλλωστε και ο κόσμος αλλάζει. Μην ξεχνάς επίσης ότι ήμασταν όλοι κάπως πιο χαρούμενοι πίσω στο 1996. Δεν είχαμε πόλεμο, δεν είχαμε κάποια τόσο μεγάλη κρίση. Εντάξει είχαμε κρίσεις και στην Πορτογαλία όπως και στην Ελλάδα, δεν νομίζω ότι αυτό θα αλλάξει ποτέ, όμως κάποιες φορές κόσμος έρχεται σε μένα απογοητευμένος ή θυμωμένος, πάντα τους λέω ότι «σας λείπει η μουσική, αλλά πολύ περισσότερο σας λείπει ο εαυτός σας». Μου λείπουν και μένα αυτές οι εποχές. Όμως δεν ήταν η μουσική που έκανε αυτές τις εποχές ομορφότερες. Η μουσική ήταν απλά το sound­track για κάτι που ανακάλυπτες σε περιβάλλον μεγάλης ελευθερίας. Νομίζω ότι το “Irre­li­gious” ήταν το sound­track για την ελευθερία που βιώναμε το 1996, όταν δεν υπήρχαν συνοριακοί περιορισμοί (σ.τ.μ: μάλλον αναφέρεται στην ολοκλήρωση της Συνθήκης του Σένγκεν). Όλοι πιστεύαμε ότι θα ήταν ένας ευχάριστος κόσμος (cool) και όχι απάνθρωπος (cru­el). Έτσι, νομίζω ότι το “Irre­li­gious” το συμβολίζει και αυτό. Και μερικές φορές στον κόσμο λείπει όχι μόνο η μουσική αλλά και οι ζωές που ζούσαν τότε.

Πιο πριν ανέφερες τον Ares και καταλαβαίνω ότι το «διαζύγιο» μεταξύ σας δεν ήταν και τόσο «βελούδινο». Αυτό, όμως, που πάντα ήθελα να ρωτήσω είναι να πιστεύεις ότι με την αποχώρηση του Ares, η θέση του μπασίστα έγινε μία θέση τύπου “Spinal Tap” (στμ: εδώ γίνεται αναφορά στην ομώνυμη ταινία όπου το συγκρότημα των SPINAL TAP άλλαζε διαρκώς ντράμερ); Γιατί νομίζω, ότι όσο σας θυμάμαι, για μεγάλη χρονική περίοδο δεν είχατε μόνιμο μπασίστα στους MOONSPELL, ότι πάντα αλλάζατε και μερικές φορές η σύνθεση σας δεν περιελάμβανε μπασίστα; Πιστεύεις ότι σας καταράστηκε ο Ares;
Όχι ο Ares ήταν πολύ σημαντικός στα πρώτα βήματα της μπάντας, ωστόσο, όταν έφυγε, δεν ήταν και τόσο απαραίτητος τελικά μπορώ να πω, διότι είχε επικεντρωθεί περισσότερο στον εαυτό του πάρα στο συγκρότημα. Οι MOONSPELL λειτουργούσαν πάντα ομαδικά, ως συγκρότημα. Δεν ήταν η μπάντα κάποιου συγκριμένου, ας πούμε δεν είναι η μπάντα μου, ούτε η μπάντα του Pedro. Ανήκει σε όλους μας. Αργότερα, που λες είχαμε μερικά προβλήματα, είχαμε τον Ser­gio (Crestana, μπάσο), φοβερός τύπος και εξαιρετικός μπασίστας, όμως δεν ήταν μεταλλάς και εμείς δεν θέλαμε κάτι τέτοιο. Μετά είχαμε τον Aires (Per­reira, μπάσο), που ήταν μαζί μας από το 2003 και το (6^ο τους άλμπουμ) “Anti­dote”, αλλά δυσκολευόταν να μας αποδείξει την αξία του και να μονιμοποιηθεί στο συγκρότημα, επειδή είχε πολλά προσωπικά προβλήματα, ακόμα και θέματα με το αλκοόλ. Αυτή ήταν η «κατάρα» αν θες, εμείς αναζητούσαμε ses­sion μουσικούς και όχι μόνιμο μπασίστα. Όμως πλέον ο Aires είναι μόνιμο μέλος μας και ξεκάθαρα δεν τον θεωρώ πλέον ses­sion μουσικό. Τον βλέπω σαν μόνιμο μέλος της μπάντας, σαν έναν από εμάς.

Πάντως έχεις δίκιο, μας πήρε λίγο χρόνο μέχρι να προσαρμοστούμε. Στις αρχές, θέλαμε τόσο πολύ να έχουμε τον έλεγχο στα πάντα και το κλίμα ήταν τοξικό με τον Ares, αλλά όταν λύθηκε αυτό το θέμα και μετά όταν ήρθε και έφυγε και ο Ser­gio, κοιτώντας πίσω, νομίζω ότι πραγματικά κερδίσαμε έναν εκπληκτικό μπασίστα και έναν μουσικό με εκπληκτική σκηνική παρουσία, καθώς ο Aires συμβόλιζε ότι εμείς αναζητούσαμε σε έναν μεταλλά. Κάποιον που αποδίδει και διασκεδάζει τον κόσμο και ο κόσμος τον αγαπάει. Πλέον δεν θυμούνται ούτε τον Ares ούτε τον Sergio.

Μια χαρά λοιπόν. Άρα έσπασε η κατάρα! Επίσης το “Irre­li­gious” ήταν το δεύτερο άλμπουμ με τον παραγωγό Walde­mar Sorych­ta στα Wood­house Stu­dios. Πιστεύεις ότι τα δύο πρώτα σας άλμπουμ φέρουν τον ήχο του Wood­house που εκπροσωπούσατε τότε, μαζί με συγκροτήματα όπως οι ROTTING CHRIST, οι GATHERING, οι SENTENCED, όλες αυτές οι μπάντες της Cen­tu­ry Media;

Σίγουρα, αν και δεν θα έλεγα τον «ήχο του Wood­house» γιατί πολλές μπάντες ηχογραφούσαν εκεί, αλλά τον «ήχο της Cen­tu­ry Media» και τον ήχο του αγαπημένου της παραγωγού. Νομίζω ότι ο Walde­mar Sorych­ta κι όχι εμείς, επειδή εμείς είχαμε ήδη ηχογραφήσει δύο άλμπουμ μαζί του, ήταν ο τύπος που δούλεψε περισσότερο με τους MOONSPELL και τον ξαναπήραμε στο (7^ο άλμπουμ τους) “Memo­r­i­al” αργότερα. Νομίζω ότι ο  Walde­mar Sorych­ta δεν αναγνωρίζεται αρκετά για τον ήχο που βοήθησε διάφορες μπάντες να αποκτήσουν μέσα από τις παραγωγές του κατά την δεκαετία του ’90. Όχι μόνο των MOONSPELL αλλά και των SAMAEL, των ROTTING CHRIST και ειδικά των TIAMAT. Ήταν ένας συνεργάτης που μας ζόρισε στο “Wolf­heart” επειδή δεν του άρεσε το συγκρότημα και ο ήχος μας και μας δυσκόλεψε πολύ, καθώς ήταν και στο αποκορύφωμά του σαν παραγωγός, έπαιζε στους GRIP INC. με τον μεγάλο Dave Lom­bar­do. Ήταν κάπως περίεργο που γίναμε φίλοι και μας πήρε καιρό για να γίνουμε φίλοι και να αλληλοσυμπληρωνόμαστε με τέτοιο τρόπο, το συγκρότημα με τον παραγωγό. Έτσι λοιπόν μας δυσκόλεψε, και το “Wolf­heart” ήταν ένα αρκετά δύσκολο στην ηχογράφηση του άλμπουμ.

Αληθεύει ότι κατά την ηχογράφηση του “Wolf­heart” o Walde­mar έπαιξε ο ίδιος κάποια μέρη στην κιθάρα, επειδή δεν του άρεσαν τα αντίστοιχα κομμάτια του κιθαρίστα σας; Γιατί κάποια μέρη στο “Wolf­heart” παίχτηκαν από τον Waldemar.
Με κάθε συγκρότημα ηχογραφούσε κομμάτια του σε κάθε δουλειά τους, το έκανε και με τους TIAMAT. Όμως δεν θυμάμαι να το έκανε παίζοντας κιθάρα αλλά θυμάμαι να ηχογραφεί αρκετά μέρη στο μπάσο στο “Irre­li­gious”, διότι ο Ares ήταν στον κόσμο του και ζούσε την ζωή του, καθώς πήγαινε σε συναντήσεις με την Cen­tu­ry Media σε γεύματα κλπ κι εμείς ήμασταν στο στούντιο παίζοντας αδιάκοπα. Παρόλαυτα χαίρομαι που μας ζόρισε ο Walde­mar γιατί μάθαμε πολλά μέσα από την διαδικασία. Δεν ξέραμε που θα καταλήξουμε, αν θα γίνουμε ένα από τα πρώτα ονόματα της Cen­tu­ry Media, δεν μας ένοιαζε τίποτα από αυτά, όμως μας ένοιαζε να εντυπωσιάσουμε τον Walde­mar με το επόμενο μας άλμπουμ. Οπότε όταν μπήκαμε να ηχογραφήσουμε το “Irre­li­gious” ήταν δύσκολα επειδή ερχόμασταν από την περιοδεία του “Wolf­heart” και μπήκαμε στο στούντιο κυριολεκτικά κατευθείαν από το λεωφορείο. Και εγώ πήγα για μαθήματα φωνητικής, διότι του Walde­mar δεν του άρεσαν τα φωνητικά μου και είπε ότι υπάρχουν πολλά πράγματα που πρέπει να βελτιώσω, στο οποίο εγώ συμφώνησα. Έτσι καθώς ξεκινήσαμε να ηχογραφούμε δεν το πίστευε ότι είχε μπροστά του το ίδιο συγκρότημα. Τα τραγούδια μας ήταν πιο «δεμένα», καλογραμμένα και βασικά περάσαμε ωραία στο στούντιο κατά την ηχογράφηση του “Irre­li­gious”. Όλοι ήταν ενθουσιασμένοι και νομίζω ότι οι οπαδοί μας οφείλουν να ευχαριστούν και τον Walde­mar γιατί έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ωρίμανση μας ως συγκρότημα και ειδικά στο “irre­li­gious”.

To “Irre­li­gious” ήταν και το πρώτο σας άλμπουμ με τον Ricar­do. Κατέληξε να γίνει μέρος της ιστορίας των MOONSPELL. Τι σας οδήγησε να διώξετε τους δύο πρώτους κιθαρίστες σας (Duarte Pico­to και João Pereira) και να πάρετε τον Ricar­do, κλειδώνοντας ουσιαστικά από τότε την σύνθεση σας;
Κοίτα, δεν θέλαμε ποτέ να διώξουμε κάποιον, ήμασταν πολύ σφιχτή ομάδα και είχαμε την ιδανική πεντάδα με τον Duarte και τον João. Μαζί κάναμε το (πρώτο τους EP) “Under the moon­spell” και το “Wolf­heart”,  παίξαμε μαζί ως μπάντα, όλα πήγαιναν καλά. Μετά, όμως, άρχισαν να φέρονται σαν κλασικοί Πορτογάλοι – δεν ξέρω αν συμβαίνει το ίδιο και με τις ελληνικές μπάντες. Με το που αρχίσαμε να πετυχαίνουμε κάποιους από τους στόχους μας, άρχισαν να φοβούνται  – όχι να φοβούνται να εμφανιστούν μπροστά σε κόσμο —  να διστάζουν να αφήσουν την ασφάλεια των κανονικών δουλειών τους, το πατρικό τους σπίτι, το να τρώνε δύο γεύματα την ημέρα, τις κοπέλες τους. Πρακτικά αυτό έγινε και συνέβη και με άλλες Πορτογαλικές μπάντες διότι όταν βγάλαμε το “Wolf­heart”, ο Robert Kempf, ένας εκ των ιδρυτών και ιδιοκτητών της Cen­tu­ry Media, αφού μας συνεχάρη – ενώ θα μπορούσε να μας δώσει περισσότερα λεφτά και προνόμια, ίσως! —  μας είπε πως τώρα θα πρέπει να δουλέψουμε ακόμα πιο σκληρά και έτσι ξεκινήσαμε να περιοδεύουμε άμεσα με τον Ricar­do στην κιθάρα για την περιοδεία του “Wolf­heart”, που ήταν και η πρώτη μας περιοδεία. Πριν την περιοδεία ήμασταν 8 εβδομάδες σε ένα van, δεν ξέραμε πότε και τι θα φάμε, χωρίς GPS, χωρίς κινητά, μόνο με punk, MORBID ANGEL και IMMORTAL. Εκείνη την εποχή και οι δυο μας κιθαρίστες είπαν ότι δεν θέλουν να κάνουν την περιοδεία, δικαιολογήθηκαν ότι έχουν τους δικούς τους λόγους, τους οποίους δεν θυμάμαι καν πλέον. Όμως η αλήθεια είναι ότι φοβήθηκαν να κάνουν το επόμενο βήμα, ενώ οι υπόλοιποι δεν φοβηθήκαμε. Και ο Ricar­do ήταν ένας ντροπαλός τύπος, μιας και μιλάμε για άγχος επί σκηνής, αλλά ήταν τόσο ταλαντούχος κιθαρίστας (και ακόμα είναι) που κατάφερε να αντικαταστήσει δύο πολύ καλούς κιθαρίστες και συνθέτες. Και προφανώς ήταν αυτός που έμεινε όλα αυτά τα χρόνια.

Η επόμενη μου ερώτηση είναι για το τραγούδι “Opi­um”. Πως πάρθηκε η απόφαση να είναι το “Opi­um” το πρώτο sin­gle και το πρώτο σας βιντεοκλίπ και η ιδέα με το ποίημα του Fer­nan­do Pes­soa;
Εντάξει δεν πάρθηκε κάποια απόφαση επι τούτου. Απλά είναι ένα «πιασάρικο» τραγούδι, διάρκειας περίπου τριών λεπτών, ο ορισμός του sin­gle. Το έλεγα αστειευόμενος, μα ίσως και να έχω δίκιο, ότι το “Opi­um” είναι το “one hit won­der” μας. Είδα το “Opi­um” να παίζει παντού, σε όλους άρεσε το τραγούδι, παιζόταν συχνά και στο γερμανικό ραδιόφωνο. Όμως πίστεψε με, εύχομαι όλα τα τραγούδια να ήταν τόσο εύκολα να γραφτούν όπως το “Opi­um”. Νομίζω μας πήρε μόλις 20 λεπτά για να το γράψουμε. Ήθελα να συστήσω στο κοινό μας τον (Πορτογάλο ποιητή και λογοτέχνη) Fer­nan­do Pes­soa και θέλησα να γράψω ένα τραγούδι για το πως οι ποιητές μας επηρεάστηκαν από την χρήση ναρκωτικών κατά  τον 18^ο και τον 19^ο αιώνα. Σκαρφιστήκαμε και ένα φοβερό riff. Ο Mike (Miguel Gas­par, ντραμς) βρήκε έναν έξυπνο ρυθμό στα τύμπανα. Απλά τα βάλαμε όλα μαζί για να δούμε το αποτέλεσμα και όπως το παίξαμε έτσι έμεινε, δεν το ξαναγγίξαμε. Ήταν εύκολο να γραφτεί και, γι’ αυτό το λόγο, πολύ εύκολο να αφομοιωθεί.

Ναι, νομίζω είναι το πιο σύντομο τραγούδι των MOONSPELL μέχρι και σήμερα.
Πιθανότατα, ναι είναι περίπου δυόμιση λεπτά, και επίσης έχει ενδιαφέρον επειδή δεν έχει ρεφραίν. Λέω “Opi­um” μόνο στο κουπλέ! Δεν είναι το συμβατικό sin­gle, όπως π.χ. το “Wicked game” του Chris Isaak, που τραγουδάει επαναλαμβάνοντας διαρκώς τις ίδιες λέξεις. Είναι ένα αυθόρμητο τραγούδι, που είναι και το καλύτερο στοιχείο του, ενώ είναι και σύντομο. Κατ’ επέκταση είναι και πιο «κολλητικό». Εμείς το πιάσαμε από εκεί, χωρίς να έχουμε καμία εμπειρία στην επιλογή sin­gle ή σε video clip. Και η εταιρεία είπε ότι επιθυμεί να βγει το “Opi­um” ως sin­gle, αφού μετά την συνέντευξη μας για την παρουσίαση του άλμπουμ, όσοι το άκουσαν ενθουσιάστηκαν, οι διανομείς, οι δημοσιογράφοι, όλοι είπαν πως θα γίνει κλασικό. Εξελίχθηκε σε ένα τραγούδι με θετικό νόημα, όπου το παίζουμε ζωντανά βγάζει ένα δυνατό κύμα ενέργειας στον κόσμο.

Pho­to by Rui Vasco

Μας έχει μείνει λίγος χρόνος, οπότε έχω να κάνω δύο σύντομες ερωτήσεις. Πρώτα θα ήθελα να μου πεις ποιο είναι το αγαπημένο σου τραγούδι από το “Irre­li­gious” και γιατί; Γνωρίζω ότι κάθε τραγούδι είναι σαν παιδί σου αλλά νομίζω πως υπάρχει ένα που σημαίνει πολλά για σένα ως Fer­nan­do.
Το αγαπημένο μου «παιδί» από το “Irre­li­gious” είναι το “Mephis­to”. Θεωρώ πως γενικά είμαι ένα μετριόφρον άτομο, δεν θεωρώ ότι είμαι κάτι ιδιαίτερο ως τραγουδιστής, όμως μου αρέσει να γράφω και αυτοί οι στίχοι που είναι πλέον 26 ετών είναι ακόμα οι αγαπημένοι μου στίχοι. Αγαπώ τον μύθο του Faust, έχω ονομάσει το παιδί μου έτσι, αγαπώ την ιστορία πίσω από τον μύθο, για εμένα είναι από τις σημαντικότερες του Δυτικού πολιτισμού, το να πουλήσεις την ψυχή σου στον Διάβολο, όπου «Διάβολος» είναι απλά μια μεταφορά για το χρήμα ή για εξουσία, έχοντας καλές αλλά και κακές προθέσεις. Κάτι που παρεξηγούν πολλοί, κατά την γνώμη μου, είναι ότι ο Δρ. Φάουστ (από το ομώνυμο έργο του Johann Wolf­gang von Goethe) δεν πούλησε την ψυχή του για την δόξα αλλά για την γνώση, γιατί ήθελε να σώσει την πόλη του από την πανούκλα και για μένα αποτελεί την πιο ρομαντική ιστορία, ακόμα περισσότερο και από τον Σαίξπηρ. Γι’ αυτούς τους λόγους το “Mephis­to” είναι το αγαπημένο μου τραγούδι από το “Irre­li­gious” και λυπάμαι όταν δεν το παίζουμε.

Από την άλλη όμως είσαι ευχαριστημένος όταν κάθε συναυλία των MOONSPELL τελειώνει με το “Full moon mad­ness”. Πιστεύω πως στο “Irre­li­gious” βρήκατε το τέλειο encore για τις συναυλίες σας. Μέχρι σήμερα παραμένει ως το τελευταίο τραγούδι σε κάθε συναυλία σας.
Το “Full moon mad­ness” είναι σαν μία περίληψη για το τι είναι οι MOONSPELL. Είναι σαν ένα ξόρκι να μετατρέπετε σε τραγούδι. Πάντα θέλουμε να είμαστε θεατρικοί, μαγικοί με την μουσική μας, κάποιες φορές το καταφέρνουμε, κάποιες όχι. Είναι παράσταση, είναι μουσική, δεν μπορούν να είναι όλα τέλεια. Ο κόσμος δεν είναι υποχρεωμένος να γουστάρει ό,τι κάνουμε. Παρόλαυτα το “Full moon mad­ness” με αυτό το σόλο στην κιθάρα και που δεν έχει και κάτι ιδιαίτερο στα φωνητικά, πιο πολύ παραπέμπει σε ομιλία, έχει αυτή την υπέροχη ατμόσφαιρα, πολύ οικεία αλλά και κάπως επική. Είναι από τα τραγούδια που δεν μπορούμε να ξαναγράψουμε και που θα κλείνουμε τις συναυλίες μας με αυτό. Θα είναι το τελευταίο τραγούδι που θα παίξουμε στην τελευταία συναυλία των MOONSPELL.

Για το τέλος και αφού πλησιάζουμε στο τέλος του 2022, πες μου σε παρακαλώ τρία άλμπουμ της χρονιάς για το 2022.
Για να δω.. δεν θυμάμαι και πολλά από το 2022, όμως θα σου πω από αυτά που έχω αγοράσει…τι ήταν κορυφαίο το 2022; Δεν μου έρχεται κάτι πραγματικά..

Ίσως το νέο άλμπουμ των AMORPHIS..
Ίσως και των SEPTICFLESH… για να δούμε.. α, ναι, λοιπόν ένα είναι το “Acts of God” των IMMOLATION, το οποίο θεωρώ ένα πραγματικά γαμάτο άλμπουμ. Μου αρέσει πολύ το Death Met­al έτσι κι αλλιώς. Επίσης νομίζω ότι η κυκλοφορία των SEPTICFLESH (στμ: εννοεί το “Mod­ern prim­i­tive”) είναι από τα καλύτερα άλμπουμ του 2022 μέχρι τώρα. Αγόρασα και το “Rock believ­er” των SCORPIONS, παρόλο που δεν μου άρεσε ιδιαίτερα. Τέλος, θα πω το “Impera” των GHOST, μου αρέσει πολύ αυτό το άλμπουμ, όπως και το “Chas­ing ghosts” των STABBING WESTWARD, χαίρομαι που τους ακούω να επιστρέφουν σε καλή φόρμα. Φυσικά, το “Zeit” των RAMMSTEIN, για εμένα το κορυφαίο της χρονιάς μέχρι τώρα.

Σε ευχαριστώ πολύ Fer­nan­do, ανυπομονώ να συναντηθούμε στην Αθήνα για να ανταλλάξουμε και από κοντά απόψεις για τα καλύτερα του 2022!
Επίσης, σε ευχαριστώ πολύ, να έχεις μία υπέροχη εβδομάδα και τα λέμε στην Αθήνα!

Γιώργος Κόης
Απομαγνητοφώνηση: Κώστας Τσιρανίδης