STRATOVARIUS – “Dreamspace” – Worst to Best

Τα πιο απαιτητικά άρθρα της στήλης είναι αυτά που σχετίζονται με κάποιο κατά κοινή ομολογία δημοφιλές και αποδεκτό απ’ όλους album, ακριβώς επειδή η κατάταξη των κομματιών αποτελεί παζλ και γρίφο για δυνατούς παίκτες. Τι να πει κανείς για το “Dream­space”, ένας από τους κορυφαίους pow­er met­al δίσκους όλων των εποχών, που γνώρισε τεράστια επιτυχία στη χώρα μας και ως μουσική αξία αποτελεί έργο σπουδαίου μελωδικού έντεχνου heavy met­al; Ο δίσκος κατατάσσεται εύκολα ως μια από τις καλύτερες κυκλοφορίες της δεκαετίας του ’90 της συνολικής met­al παραγωγής ανεξάρτητα από είδη, σκηνές και παρακλάδια.

Μεταφερόμαστε στην παγωμένη Φινλανδία λίγο πριν τα μέσα της δεκαετίας του ’90, όταν ο Timo Tolk­ki ήταν ακόμα ένας νεαρό και ανερχόμενο ταλέντο που είχε όλη τη δημιουργική ευθύνη των STRATOVARIUS πάνω του, καθώς έγραφε τη μουσική, έπαιζε τις κιθάρες, ήταν παραγωγός και βέβαια τραγουδιστής της μπάντας με την ιδιαίτερη και μελαγχολική χροιά της φωνής του. Το 1994 η χώρα του δεν είχε ακόμη εξελιχθεί σε επίκεντρο της σκηνής, για την ακρίβεια η μπάντα του Tolk­ki με τα τότε πεπραγμένα της συνέβαλε τα μέγιστα προς αυτή την κατεύθυνση και οι STRATOVARIUS ήταν ακόμα στην πρώιμη και πιο “σκοτεινή” φάση της καριέρας τους. Στον ήχο τους υπήρχαν ακόμη οι επιρροές από BLACK SABBATH, RAINBOW και QUEENSRYCHE, ενώ στο πρώιμο line-up βρισκόταν ο drum­mer-μορφή Tuo­mo Las­si­la, καθώς και ο μετέπειτα Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Aal­to, πληκτράς Antti Iko­nen. Και οι δύο λίγο αργότερα αποχώρησαν από το συγκρότημα και ξαναβρέθηκαν με τον Tolk­ki  στο δεύτερο AVALON του 2013. Νέα (τότε) προσθήκη στο σχήμα ο μετέπειτα μπασίστας του κλασικής περιόδου του σχήματος Jari Kain­u­lainen. Την αισθητική της μπάντας συμπλήρωνε το sci-fi αρχικό τους λογότυπο καθώς και ένα αντίστοιχο διαστημικό εξώφυλλο από αυτά που είχαν μέχρι τα μέσα περίπου της καριέρας τους.

ΓΕΝΙΚΗ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ:

Όλα ανεξαιρέτως τα τραγούδια περιέχουν εξαιρετικές ιδέες στις κιθάρες, εμπνευσμένα riffs, solos και ευρηματικά leads, το rhythm sec­tion ακολουθεί με το ταλέντο του και την τεχνική του στο ίδιο υψηλότατο επίπεδο ενώ τα πλήκτρα δημιουργούν πολύ ιδιαίτερη, σχεδόν μυστικιστική ατμόσφαιρα και αναβαθμίζουν το τελικό αποτέλεσμα. Η παραγωγή του δίσκου είναι μια από τις καλύτερες που έχουν ακουστεί στο είδος με τα όργανα να ακούγονται πεντακάθαρα και κρυστάλλινα, με αποκορύφωμα τα τύμπανα που ηχούν κοντά στο στυλ του “Black Album” των METALLICA, παρότι το bud­get της παραγωγής δεν ήταν υψηλό. Ιδιαίτερο στοιχείο που σφράγισε τον ήχο της μπάντας είναι ότι τα drums είναι πολύ ψηλά στη μίξη, στο ίδιο δηλαδή επίπεδο με τις κιθάρες και έτσι δημιουργείται η αίσθηση ενός πολύ δυνατού και καθαρού αποτελέσματος, που κάνει την παραγωγή να ακούγεται εξαιρετική και απείρως καλύτερη από π.χ. την αντίστοιχη των HELLOWEEN εκείνης της εποχής (ας συγκρίνουμε τον ήχο του “Dream­space” με το “Mas­ter of the Rings”της ίδιας περιόδου)

Πάμε:

The “Dream­space” count­down:

14.Atlantis (1.07)
 Όπως συμβαίνει συνήθως σε τέτοιες περιπτώσεις στην τελευταία θέση βρίσκεται ‑όταν υπάρχει- ένα σύντομο instru­men­tal κομμάτι. Το “Atlantis” παρότι υπέροχο και μυστηριακό ως άκουσμα, δεν μπορεί να πάρει θέση πιο ψηλά αν σκεφτούμε τι άλλο υπάρχει μέσα στο άλμπουμ.

13.Thin Ice (4.18)
 Ένα από τα πιο παράξενα τραγούδια των STRATOVARIUS, από αυτά που βρίσκεις αυστηρά και μόνο στα 3 πρώτα άλμπουμ τους. Pro­gres­sive, υπερβατικό, σκοτεινό και με μια ατμόσφαιρα-θρίλερ, στο οποίο ο Tolk­ki δίνει ρεσιτάλ ερμηνείας. Εκπληκτικό και το κλείσιμο του κομματιού.

12.Fourth Reich (5.45)
Άλλο ένα pro­gres­sive κομμάτι με σκοτεινή ατμόσφαιρα που στιχουργικά εκφράζει τις ανησυχίες του Tolk­ki για τα ολοκληρωτικά φασιστικά καθεστώτα και αφηγείται μια δυστοπία και το ενδεχόμενο ενός εφιαλτικού Οργουελικού μέλλοντος της ανθρωπότητας.

11.Shattered (3.30)
Thrash met­al από τους STRATOVARIUS; Βεβαίως! Πραγματικά ακούγοντας ξανά τον δίσκο θυμάσαι τι εύρος ήχου και πόσο μουσικό ταλέντο κουβαλούσε πάνω της αυτή η μπάντα τότε. Απίστευτα riffs, γρήγορες ταχύτητες και ένα εκπληκτικό νεοκλασικό solo στη μέση, για να μην ξεχνιόμαστε.

10.Wings of Tomor­row (5.08)
Αυτό το τραγούδι έχει πίσω του ολόκληρη ιστορία. Ως πιο εμπορικό και με αρκετές hard rock και AOR επιρροές, επελέγη να αποτελέσει το επίσημο anthem του Eurobas­ket της Αθήνας το 1995, κάτι σαν τον διάδοχο του “Final Count­down” των EUROPE (σ. Σάκη Φράγκου: κάτι που ουσιαστικά δεν συνέβη ποτέ τελικά). Κυκλοφόρησε ως sin­gle μόνο στη χώρα μας και την Γερμανία με εξώφυλλο μια τεράστια μπάλα μπάσκετ. Ιδιαίτερο στοιχείο του sin­gle το γεγονός ότι περιείχε και δύο τραγούδια από τον επόμενο δίσκο των STRATOVARIUS, “Fourth Dimension”.

9.Mag­ic Car­pet Ride (4.43)
Ανατολίτικοι ρυθμοί, όμορφες μελωδικές  ιδέες, μαγικές ατμόσφαιρες σε ένα επίσης πολύ ιδιαίτερο τραγούδι από αυτά που επίσης υπήρχαν μόνο στην πρώιμη εποχή των Strats. Επιρροές από τους Malm­steen και Black­more εμφανέστατες εδώ σε ένα τραγούδι με φοβερό verse.

8.We are the Future (5.19)
Το πρώτο πραγματικά χαρούμενο τραγούδι της δισκογραφίας των Φινλανδών (δεύτερο ίσως αν μετρήσουμε ως τέτοιο το “Out of the Shad­ows” του “Twi­light Time”) αποτελεί ολόκληρο ένα φόρο τιμής στους HELLOWEEN. Και ποιος να πει τι βέβαια στον Tolk­ki όταν παρά τις εμφανείς επιρροές από Hansen/Weikath γράφει τόσο ωραία riffs και μελωδίες σε ένα αισιόδοξο track με μελωδικό ρεφρέν που αποτέλεσε μια από τις πρώτες μεγάλες επιτυχίες του συγκροτήματος.

7.Eyes of the World (5.48)
Από εδώ και μετά όλα τα τραγούδια θα μπορούσαν να είναι στη κορυφή, είναι πολύ κοντά σε ποιότητα και απέχουν ελάχιστα το ένα από το άλλο. Το συγκεκριμένο δείχνει στόφα πολύ μεγάλης μπάντας, με εντυπωσιακή έναρξη αμέσως μετά την εισαγωγή της ακουστικής κιθάρας, ρεφρενάρα, φοβερή ερμηνεία από τον Tolk­ki στη φωνή και βέβαια εκπληκτικές ιδέες που φέρνουν στο μυαλό QUEENSRYCHE εποχής “Rage for Order”. Στιχουργικά στρέφεται ενάντια στο bullying.

6.Hold on to Your Dream (3.29)
Το πρώτο χρονικά «χιτάκι» στη δισκογραφία της μπάντας, δηλαδή ο πραγματικά πιασάρικος, 3λεπτος, εύπεπτος αλλά ποιοτικός ύμνος με ένα πολύ ισχυρό αισιόδοξο στιχουργικό μήνυμα, κάτι σαν pre­quel του “Hunt­ing high and low”. Από τα τραγούδια που πολλά com­ments στο YouTube σήμερα συμφωνούν ότι βοήθησαν ψυχολογικά κόσμο να ανταπεξέλθει σε δυσκολίες της ζωής, ένα κατά γενική ομολογία διαχρονικό χαρακτηριστικό της μουσικής του συγκεκριμένου συγκροτήματος.

5.Tears of Ice (5.14)
Παρά το πολυδιάστατο, σχεδόν pro­gres­sive υλικό που βρίσκουμε στο “Dream­space”, ξεχωριστή θέση δίνουμε στην pow­er bal­lad του δίσκου, το φοβερό “Tears of Ice”. Μελωδίες που πλησιάζουν τους… ειδικούς στο στυλ αυτό SCORPIONS, εκπληκτικά σημεία με φλάουτο και πιάνο, δυνατό συναισθηματικό ρεφρέν γεμάτο ένταση και μελωδία, ένα πραγματικό αριστούργημα. Για ακούστε και λίγο την εισαγωγή του “Hell on Earth” από το “Senjutsu”(ξέρετε ποιών).

4.Abyss (4.59)
“Down-down-down, Falling into the Abyss” τραγουδά στο ρεφρέν ο Timo και πραγματικά αυτό το σκοτεινό άσμα με το πιασάρικο ρεφρέν σου μένει στο μυαλό από το πρώτο άκουσμα. Κινηματογραφικό intro, “χορευτικό” mid-tem­po μπάσιμο, υποδειγματικό μελωδικό verse, μυστηριακό ανατολίτικο bridge. Απλά κορυφαίο.

3.Reign of Ter­ror (3.28)
Τραγούδι αφιερωμένο στους άσχετους με το άθλημα που θεωρούν τους STRATOVARIUS cheese met­al μπάντα, αυτός ο heavy met­al ογκόλιθος με τα φοβερά riffs και τις thrash κιθάρες λαμβάνει τη θέση που του ανήκει στη λίστα, δηλαδή στην πρώτη τριάδα. Έχει επανέλθει κάποιες φορές στα live setlists του συγκροτήματος, πράγμα που θα προτείναμε να ξανασυμβεί.

2.Dream­space (5.57)
Pro­gres­sive-pow­er μεγαλείο. Ύμνος που αντέχει στον χρόνο και αναδεικνύει αυτό τον τόσο ιδιαίτερο ήχο που είχαν τα πρώτα 3–4 άλμπουμ της μπάντας. Εναλλαγές ταχυτήτων και ατμόσφαιρας, εκπληκτικά συνοδευτικά πλήκτρα και effects από τον Antti Iko­nen, φοβερή σκοτεινή ατμόσφαιρα στο μεσαίο σημείο, πραγματικά οι STRATOVARIUS στα καλύτερά τους. Στο τέταρτο λεπτό ξεκινάει ο χαμός και ακούμε συγκλονιστικά πράγματα με την καλύτερη ‑φωνητικά- ερμηνεία της σύντομης καριέρας του Tolk­ki ως τραγουδιστή.

1.Chas­ing Shad­ows (4.37)
Αν κάποτε θέλαμε να δώσουμε τον ορισμό του γρήγορου αλλά σκοτεινού σοβαρού μελωδικού pow­er met­al των 90s, αρκούσε απλά να πατήσουμε το play στο “Chas­ing Shad­ows”. Στον αντίποδα του χαρωπού “Eagle fly free” των 80s HELLOWEEN, o ύμνος “Chas­ing Shad­ows” των STRATOVARIUS καθόρισε στα 90s τι σημαίνει να παίζεις εξίσου γρήγορα και μελωδικά, αντικαθιστώντας την χαρούμενη ατμόσφαιρα με σοβαρό, μελοδραματικό, big­ger than life heavy met­al. Σε τι να εστιάσουμε; στην εναρκτήρια ριφάρα; στις πανέμορφες μελωδίες στα verse; στον Tuo­mo Las­si­la που τα σπάει στα drums με το χαρακτηριστικό παίξιμο του; στο ρεφρέν με την εκφραστική μελαγχολία της φωνής του Tolk­ki, ο οποίος και στις κιθάρες δίνει παικτικά και συνθετικά ρεσιτάλ, με κορυφαίο ό,τι ακούγεται από το 2.50 και μετά; Έμπνευση, ταλέντο, μελωδία, Τέχνη. Και μόνο γι’ αυτό το άσμα που δημιούργησε σχολή χρωστάμε απέραντο σεβασμό στους STRATOVARIUS.

Δημήτρης Μελίδης