A day to remember… 29/9 [ALICE IN CHAINS]

ONOMA ΑΛΜΠΟΥΜ — “Dirt”- ALICE IN CHAINS
ETOΣ KYKΛΟΦΟΡΙΑΣ – 1992
ΕΤΑΙΡΙΑ – Columbia/ Sony
ΠΑΡΑΓΩΓΟΣ — Dave Jerden 
ΣΥΝΘΕΣΗ ΜΠΑΝΤΑΣ:
Φωνητικά/κιθάρες — Layne Staley
Kιθάρες/φωνητικά — Jer­ry Cantrell
Mπάσο — Mike Starr 
Τύμπανα — Sean Kinney 
Guests:
Tom Araya: “Iron Gland”

Τριάντα χρόνια “Dirt”. Ναι πέρασαν κιόλας τρείς δεκαετίες από τον απόλυτο δίσκο της μπάντας, έναν δίσκο που μαζί με το “Bad­mo­torfin­ger” και το “Νev­er­mind” αποτελούν για εμένα την απόλυτη ιερή τριάδα της grunge σκηνής. Προσωπικά παρακολουθώ τους ΑLICE IN CHAINS από την κυκλοφορία του ντεμπούτου τους “Facelift”, το οποίο μαζί με το “Dirt” είναι δύο από τους πιο πολυπαιγμένους και πολυαγαπημένους μου δίσκους των 90s.

Οι ALICE IN CHAINS ήταν ένα met­al σχήμα, απλώς διαφορετικό απ’ ότι κυκλοφορούσε εκείνη την περίοδο. Μπορεί μια μεγάλη μερίδα του met­al κοινού να τους είχε στην “μπούκα” λόγω ης grunge ταμπέλας αλλά μετά την τεράστια επιτυχία τους, άρχισε να φαίνεται και η επιρροή της μουσικής τους σε πολλά και διαφορετικά met­al σχήματα. Aπό τους ANTHRAX, τους SLAYER και τους ΜΕΤΑLLICA, μέχρι τους LETHAL και τους JUDAS PRIEST, όλοι πήραν και μπόλιασαν από λίγο έως πολύ με μια δόση ΑLICE IN CHAINS την μουσική τους.

Όμως ας πάρουμε τα πράγματα με την σειρά, για να φτάσουμε μέχρι τον Σεπτέμβριο του ‘92 και την κυκλοφορία του “Dirt”.

Η κυκλοφορία του ντεμπούτου τους “Facelift” τον Αύγουστο του 1990, μια εποχή που ο όρος grunge δεν είχε σταμπάρει ακόμα την σκηνή του Seat­tle , μας είχε συνεπάρει όλους και όλοι μιλούσαμε για μια εξαιρετική νέα μπάντα από το Seat­tle. Δεν είχαμε την παραμικρή ιδέα για το τι ερχόταν! Το ντεμπούτο αυτό κατάφερε και έκανε αισθητή την παρουσία των ΑΙC στο μουσικό προσκήνιο, μάλιστα πούλησε και μισό εκατομμύριο αντίτυπα και έγινε χρυσός με τα sin­gles “We die young ” και “Μan in the box” να βοηθoύν πολύ προς αυτήν την κατεύθυνση.

Τον Μάιο του 1991 θα ανοίξουν την περιοδεία Clash of the titans που περιλάμβανε τους SLAYER, MEGADETH και ΑΝΤΗRAX και κερδίζουν “με το σπαθί τους” την αποδοκιμασία των thrash οπαδών. Κάτι τέτοιο δείχνει να μην τους πτοεί μιας και το ίδιο διάστημα ο δίσκος θα φθάσει στο #42 του bill­board και το 1992 θα προταθούν για Gram­my για το κομμάτι “Man in the box” στην κατηγορία Best hard rock per­for­mance (το οποίο θα κερδίσουν οι VAN HALEN). To Mάρτιο της ίδιας χρονιάς θα κυκλοφορήσει το EP “Sap” μετά από ένα όνειρο που είδε ο ντράμερ Sean Kin­ney ότι κυκλοφόρησαν ένα EP με το ίδιο όνομα.

Στις 30 Ιουνίου θα κυκλοφορήσει το sound­track της θρυλικής πλέον ταινίας “Sin­gles”, τρεις μήνες πριν την πρεμιέρα της ταινίας (18/09/1992) παρακαλώ και θα γνωρίσει τεράστια επιτυχία. Στο εξαιρετικό αυτό sound­track θα βρούμε κυρίως κομμάτια από ονόματα της σκηνής του Seat­tle όπως PEARL JAM, SOUNDGARDEN, MOTHER LOVE BONE, MUDHONEY, SCREEAMING TREES με το sound­track να ανοίγει με το “Would?” των ΑLICE IN CHAINS.Το video για το “Would?” θα βραβευτεί στα βραβεία του MTV τo 1993 στην κατηγορία Best Video.

Οι ηχογραφήσεις για τον διάδοχο του ντεμπούτου τους ξεκίνησαν την άνοιξη του 1992 στο One on One stu­dios. Συνέπεσαν με την εποχή των έντονων αναταραχών στο Los Ange­les όπου τέσσερις αστυνομικοί έσπασαν στο ξύλο τον Rod­ney King χωρίς λόγο. Σαν αποτέλεσμα αυτής της ενέργειας ο κόσμος ήταν έξαλλος, λεηλατούσε μαγαζιά και διαδήλωνε ενάντια στην αστυνομική βία. Η μπάντα βλέποντας όλη αυτή την τρομακτική ατμόσφαιρα θα πάει στα έρημο Joshua Tree με τον Τοm Araya λίγες ημέρες προτού γυρίσει ξανά στο Los Ange­les για να συνεχίσει τις ηχογραφήσεις όπου και θα παραμείνουν για τους επόμενους μήνες.

Tα ναρκωτικά και η εξάρτηση από αυτά έπαιξαν έναν μεγάλο ρόλο σε όλη την σκηνή του Seat­tle, όμως στο “Dirt” αποτελούν τον κεντρικό κορμό της θεματολογίας του. Όπως έχει αναφέρει και η μπάντα κατά καιρούς σε αυτόν τον δίσκο ήταν όλοι αναμιγμένοι με τα ναρκωτικά και η μουσική ήταν μια διέξοδος για να βγουν από αυτήν την κατάσταση. Μάλιστα ο Layne Sta­ley λίγο πριν τις ηχογραφήσεις είχε βγει από αποτοξίνωση χωρίς ιδιαίτερα αποτελέσματα. Επίσης και τα υπόλοιπα μέλη αντιμετώπιζαν και τους δικούς τους εθισμούς και αρκετές ψυχικές διαταραχές και κατάθλιψη. Η πάλη του Sta­ley με την ηρωίνη καταγράφεται ξεκάθαρα στα “Sick­man”, “Junkhead” και “Gods­mack”. Επιπλέον η μεγαλη εμπορική ευτυχία του δίσκου “Would?” αναφέρεται στον αδικοχαμένο Andrew Wood, τραγουδιστή των ΜΟΤΗΕR LOVE BONE που “έφυγε” από υπερβολική δόση στον Μάρτιο του 1990. Tα “Dirt” και “Hate to feel” μιλούν και αυτά για την χρήση των απαγορευμένων ουσιών.

Δεν έχουν να κάνουν όλα τα τραγούδια όμως με τα ναρκωτικά, Το “Them bones” μιλά για την αθανασία και ότι όλοι κάποια μέρα θα πεθάνουμε, το “Roost­er” γράφθηκε από τον Cantrell για τον πατέρα του που υπηρέτησε στο Viet­nam και τον φώναζαν έτσι όταν ήταν παιδί. Το “Rain when I die” γράφθηκε για το πάθος δύο ανθρώπων που δεν μπορούν να είναι μαζί, το “Damn that riv­er” μετά από έναν καβγά που είχαν οι Cantrell και Kin­ney και το “Down in a hole” για την τότε κοπέλα του Cantrell. Oμως είναι τέτοια η ατμόσφαιρα που επικρατεί στον δίσκο που ακόμα και αυτά τα κομμάτια δένουν απόλυτα με την γενικότερη dark ατμόσφαιρα.

Ο δίσκος με το που κυκλοφόρησε πήγε κατευθείαν στο #6 του Bill­board chart και έμεινε στα charts για δυο περίπου χρόνια, έγινε πέντε φορές πλατινένιος ξεπερνώντας τα τρία εκατομμύρια πωλήσεις . Όλος ο τύπος αποθέωσε τον δίσκο όπως ήταν φυσικό και μάλιστα το 1993 πήραν και το Gram­my στην κατηγορία Best Rock Per­for­mance. Toν Οκτώβριο θα βγούν σε περιοδεία με τον Οzzy στην “No More tears tour” στην οποία ο Sta­ley θα τραγουδήσει σε καροτσάκι λόγω του ότι είχε σπάσει το πόδι του. Εκεί θα γνωριστούν με τον μπασίστα του Οzzy, Μike Inez, ο οποίος θα αντικαταστήσει τον Mike Starr τον Ιανουάριο του 1993 που έφυγε για να περάσει χρόνο με την οικογένεια του, αν και ο πραγματικός λόγος ήταν ότι είχε τεράστιο θέμα και αυτός με τα ναρκωτικά. Στο σημείο αυτό η μπάντα “αφαιρέθηκε” από την Ευρωπαϊκή περιοδεία με τους ΜΕΤΑLLICA. O λόγος ήταν “εξάντληση” (το πιάσαμε το υπονοούμενο), παρόλα αυτά θα ξαναμπούν στο stu­dio να γράψουν δυο κομμάτια για την ταινία “Last action hero” και θα συμμετάσχουν και στο εναλλακτικό fes­ti­val Lol­la­palooza την ίδια χρονιά.

To “Dirt” είναι το κορυφαίο album όχι μόνο της μπάντας αλλά και από τα πιο σπουδαία albums της δεκαετίας εκείνης και είχε πολλά ανάλογα η άτιμη. Δεν αναφέρομαι σε κομμάτια μεμονωμένα καθώς θεωρώ ότι δεν έχει νόημα να ξεχωρίσεις κάποιο από ένα από τα πιο ενιαία και συγκροτημένα albums όλων των εποχών. Δεν είναι τυχαίο που τριάντα χρόνια τώρα λατρεύεται παράφορα τόσο από τους παλιούς οπαδούς σαν του λόγου μου αλλά και από τα νέα παιδιά που ανακαλύπτουν την μαγεία του. Η λάμψη που αναβλύζει από το σκοτάδι του “Dirt” δεν πρόκειται να σβήσει ποτέ, αυτό είναι το μόνο σίγουρο. Κάθε φορά που δίσκος γυρίζει πάνω στο πλατό του πικάπ, αναδύεται το ίδιο συναίσθημα που σε κυριεύει όπως και την πρώτη φορά της ακρόασης. Το “Dirt” είναι ο απόλυτος ορισμός της τελειότητας και σαν τέτοιο τον τιμάμε σε αυτό το κείμενο. Δίσκος ΣΤΑΘΜΟΣ και σύντροφος ζωής εδώ και τριάντα συναπτά χρόνια. Και για τα υπόλοιπα που θα έρθουν…

Did you know that?

- Όταν η μπάντα είχε βρεθεί στην έρημο Joshua Tree με τον Araya, συζήτησαν και την συμμετοχή του τελευταίου στον δίσκο με το κομμάτι “Iron Gland” (αναφορά στο “Ιron man”). To 43 δευτερολέπτων “κομμάτι” ήταν ένα θέμα που έπαιζε ο Cantrell και ενοχλούσε τους υπολοίπους, οπότε συμφώνησαν να μπει στον δίσκο με την υπόσχεση να μην το ξαναπαίξει ποτέ έκτοτε. Το κομμάτι βρίσκεται ανάμεσα στα “Gods­mack” και Ηate to feel” και δεν αναφέρεται πουθενά στους τίτλους των κομματιών (τουλάχιστον στην πρώτη έκδοση που έχω εγώ). Aναφέρεται παρόλα αυτά, ο Τom Araya κανονικά στα lin­er notes του δίσκου.

- Για πρώτη φορά μέχρι τότε ο Sta­ley γράφει αποκλειστικά δύο κομμάτια για τον δίσκο ολομόναχος, τα “Hate to feel” και “Αngry chair”. Για κάποιο λόγο και τα δύο τα βρίσκουμε συνεχόμενα στο track list του δίσκου.

- To εξώφυλλο του δίσκου εμφανίζει μια κοπέλα θαμμένη στην έρημο που θα μπορούσε να είναι νεκρή η και ζωντανή. Πολλοί πίστεψαν ότι το μοντέλο ήταν η κοπέλα του Layne Sta­ley Dem­ri Par­rott, όμως ο φωτογράφος Rocky Schenck είχε επιλέξει για αυτό τον ρόλο το μοντέλο Mari­ah O Brien, που είχε εμφανισθεί και στο εξώφυλλο του sin­gle “Birth school” των SPINAL TAP. O φωτογράφος αντί να πάει στην έρημο και να τραβήξει την φωτογραφία, προτίμησε να “δημιουργήσει” το σκηνικό της ερήμου στο stu­dio του στο Los Ange­les για να έχει τον απόλυτο έλεγχο στην αισθητική και στον φωτισμό. Έβαλε σαν φόντο τον ουρανό, δημιούργησε μικροσκοπικά βουνά και έφτιαξε το πάτωμα της ερήμου από χαρτόνι με αφρό και πηλό.

- Tα κομμάτια που έγραψαν για την ταινία “Last action hero” ήταν τα “What the hell have I “ και “A lit­tle bit­ter”, τα πρώτα με την συμμετοχή του Mike Inez σε αυτά. Και τα δύο βρίσκονται στην δεύτερη θέση της εκάστοτε πλευράς του βινυλίου.Eπίσης σε αυτό το sound­track το ομότιτλο κομμάτι είναι γραμμένο και ανήκει στους ΤΕSLA.

- Το πρώτο sin­gle του δίσκου είναι το πασίγνωστο πλέον “Would?”. Συνέπεσε χρονικά και με sound­track της ταινίας “Sin­gles” και σκηνοθετήθηκε από τους Cameron Crowe και Josh Taft.

- Τα μέλη της μπάντας κάνουν ένα cameo πέρασμα στην ταινία “Sin­gles”, παίζοντας σαν bar μπάντα το “Ain’t like that” και “Would?”.

- Εκτός του “Would?”, άλλα τέσσερα sin­gles θα εκπροσωπήσουν τον δίσκο. Το “Them Bones’ θα βγει λίγο πριν την κυκλοφορία του για να ακολουθήσουν τα “Αngry chair”, “Roost­er” και “Down in a hole”. Oλα τους θα στοχεύσουν και θα καταλάβουν υψηλές θέσεις στα sin­gles charts.

- H παραγωγή του δίσκου ανατέθηκε για άλλη μια φορά στον Dave Jer­den που είχε κάνει και το ντεμπούτο της μπάντας. Μέχρι τότε ο Dave Jer­den είχε βάλει την υπογραφή του σε κορυφαία albums του εναλλακτικού ήχου και όχι μόνο, ανάμεσα τους τα “Nothing’s shock­ing” και “Rit­u­al de lo Habitual”(JANE’S ADDICTION), “ Social dis­tor­tion” και “Some­where between heav­en and hell”(SOCIAL DISTORTION), “Sym­bol of sal­va­tion” (ARMORED SAINT), “Burn­ing time”(LAST CRACK), “Swan­dive” (BULLET LAVOLTA). “The real­i­ty of my sur­round­ings” (FISHBONE).

- Aπό το κομμάτι “Gods­mack” που βρίσκεται στο “Dirt’ προφανώς και εμπνεύστηκαν οι αγαπημένοι Βοστωνέζοι GODSMACK για να βαφτίσουν την μπάντα τους λίγα χρόνια αργότερα.

- To περιοδικό Rolling Stone συγκαταλέγει το “Dirt” στην θέση 26 ανάμεσα στα εκατό καλύτερα met­al albums όλων των εποχών.

- O μπασίστας Mike Starr που έπαιξε στους ΑIC από το 1987 έως το 1993, θα βρεθεί νεκρός από υπερβολική δόση στις 08 Μαρτίου του 2011. Ήταν μόλις 44 ετών.

- Ο Layne Sta­ley όπως όλοι γνωρίζουμε θα “φύγει” και αυτός από υπερβολική δόση στις 5 Απριλίου του 2002, σε ηλικία 34 ετών. Το πτώμα του όμως βρέθηκε στο διαμέρισμα του δύο εβδομάδες αργότερα, στις 19 Απριλίου πιο συγκεκριμένα, όταν ο λογιστής του παρατήρησε ότι για δυο εβδομάδες δεν υπήρχε ουδεμία κίνηση στον τραπεζικό του λογαριασμό.

- Πριν από πολλά χρόνια είχα μιλήσει μέσω e‑mail με την Adri­ana Rubio, συγγραφέα του βιβλίου Layne Sta­ley: Αngry chair. Ακολουθούν μερικά αποσπάσματα της συνέντευξής μας, που νομίζω παρουσιάζουν ενδιαφέρον:

Πώς θα περιέγραφες τον Layne Sta­ley σαν άνθρωπο αλλά και σαν καλλιτέχνη ;
O Layne ήταν ένας υπέροχος καλλιτέχνης, ονειροπόλος και εξαιρετικά γλυκός άνθρωπος. Ένοιωθε βαθιά μέσα του ότι ήταν σε μια πνευματική αποστολή μέσω της μουσικής του, αλλά όχι μέσω της rock προβολής. Ήταν πολύ πνευματικός άνθρωπος. 

Οι επανασυνδεμένοι ALICE IN CHAINS σε λίγους μήνες ετοιμάζονται να κυκλοφορήσουν τον πρώτο τους δίσκο χωρίς τον Layne. Πώς θα το σχολίαζες;
Οι ALICE IN CHAINS ανήκουν στον Layne μιας και ήταν ο αποκλειστικός δημιουργός του ονόματος και του logo της μπάντας. Υπάρχει μια μεγάλη σημασία σε αυτές τις λέξεις και νομίζω ότι οι Jer­ry, Sean και Mike το γνωρίζουν πολύ καλά. Από την άλλη πλευρά, δεν υπάρχει τρόπος να αντικαταστήσεις τον Layne οπότε νομίζω ότι το νέο line up των ΑLICE IN CHAINS μπορεί να βοηθήσει στο να κρατηθεί η μνήμη και το μήνυμα του Layne ζωντανό στην μουσική κοινότητα. 

- Από το βιβλίο της Adri­ana Rubio, Layne Sta­ley: Αngry chair το παρακάτω συγκλονιστικό απόσπασμα: 
“Δεν χρησιμοποιώ τα ναρκωτικά για να φτιαχτώ όπως πολύς κόσμος πιστεύει. Ξέρω ότι έκανα ένα πολύ μεγάλο λάθος όταν τα ξεκίνησα, είναι πολύ δύσκολο να το εξηγήσω. Το συκώτι μου δεν ανταποκρίνεται και ξερνάω όλη την ώρα. Ο πόνος είναι μεγαλύτερος από όσο μπορείς να αντέξεις, είναι ο χειρότερος πόνος στον κόσμο. H πρέζα πονάει όλο σου το σώμα. Ξέρω ότι είμαι κοντά στον θάνατο, έκανα crack και ηρωίνη για πολλά χρόνια.

Ποτέ δεν ήθελα να τελειώσω έτσι την ζωή μου, ξέρω ότι δεν έχω καμία ευκαιρία πια είναι πολύ αργά”.

Rip Layne, thanks for the music! 

Γιάννης Παπαευθυμίου